NamiddagGesprek

De toekomst van democratie

Sommigen stellen dat de democratie in gevaar is. Ze wijzen daarbij op tendensen die ze waarnemen in vele verschillende landen. Hun stelling: er is een afnemend vertrouwen in de politiek en de opmars van het populisme en het daarmee gepaard gaande wij-zij-denken zorgt voor een groeiende polarisatie. Sociale media werken hierbij als katalysator. Vrijheden van minderheden komen in het gedrang en de rechtsstaat wordt in vraag gesteld. Wat uiteindelijk de democratie zelf bedreigt.

‘Andere stemmen’ weerleggen dat. De democratie werkt, wat niet wegneemt dat er in sommige landen problemen zijn. Er is niet zozeer een crisis van de democratie dan wel van politieke partijen. En bovendien zien we vandaag een kiezer die meer dan vroeger minder vaste overtuigingen heeft, meer rondkijkt en zich de vraag stelt aan wie hij zijn stem zal geven. En is dat nu net niet democratisch?

Wat dan ook. In het verleden toonde de democratie zich al veerkrachtig en werd ze aangepast. Maar ook vandaag staat ze voor uitdagingen. Slaagt de politiek erin antwoord te geven op vragen van mensen in een veranderende wereld, op maatschappelijke ontevredenheid? Kan de politiek een toekomstdroom schetsen? Wat met de politieke versplintering? En moeten we onze democratie aanpassen, moderniseren?

Tijdens de Trefdag gaan Dilara Bilgiç, Yves Dejaeghere, Stef Steyaert en Pepijn Kennis in gesprek over de inrichting van onze democratie en het politieke bedrijf. Annabelle Van Nieuwenhuyse leidt het gesprek in goede banen.  

Spreker(s)

Dilara Bilgiç schrijft, spreekt/presenteert en maakt programma’s. In 2020 verscheen haar debuut, De Black Box Democratie (Boom uitgevers), een politiek-filosofische analyse van de democratie in Nederland. Het boek trok de aandacht van Mark Rutte, waarna ze werd uitgenodigd voor een gesprek in het Torentje. In 2022 verscheen haar tweede boek, De gelabelde (uitgeverij Pluim), een literaire non-fictie over de invloed van labels op het leven van mensen. Momenteel werkt Dilara aan een reeks artikelen voor De Correspondent. Ze leverde ook een bijdrage aan de bundel De buitenkant: vrouwen over de rol van het uiterlijk, samengesteld door Milou van Rossum (Uitgeverij Pluim). Naar aanleiding van die bundel werd Dilara samen met Bregje Hofstede en Anja Meulenbelt geïnterviewd door De Morgen. Naast het schrijven geeft Dilara ook lezingen, gastlessen en werkt ze aan projecten. Zo rondde ze in mei 2021 een Europees project af in samenwerking met De Balie, Forum on European Culture en Nieuwe Helden. De bundel behorend bij het project is overhandigd aan het Europees Parlement.

Yves Dejaeghere is executive director van de Federation for Innovation in Democracy Europe (IVZW) een Europese denktank rond democratische vernieuwing. Daarvoor was hij coördinator van de Belgische organisatie G1000. Tot 2018 was hij onderzoeker en docent in de politieke wetenschappen aan de UAntwerpen en voorheen aan de KULeuven. Hij was gastdocent aan de Université St-Louis in Brussel, de Université Catholique de Lille (FR) en de KULAK (Kortrijk). Hij was ook visiting researcher aan Oxford University (UK). Yves Dejaeghere was betrokken bij verschillende grensverleggende projecten in deliberatieve democratie waaronder de permanente burgerraad in Duitstalig België en de permanente “Assemblée Citoyenne” van de stad Parijs. 

Pepijn Kennis studeerde sociologie aan de VUB en stadsontwikkeling aan de universiteiten van Brussel, Kopenhagen, Wenen en Madrid. Als coördinator van vzw Toestand bracht hij van 2014 tot 2019 leegstaande ruimtes in Brussel in handen van diegenen die er het meest nood aan hebben. Al is het maar tijdelijk. Zo werden leegstaande loodsen omgevormd tot levendige sites met zeefdrukatelier, skatepark, volkskeuken… Momenteel is Pepijn actief als Brussels parlementslid als enige verkozene van het burgerplatform Agora. Deze beweging wil de burger aan het woord laten door democratie op burgeroverleg te baseren in plaats van louter op verkiezingen. Samen stad maken is de rode draad doorheen zijn carrière. 

Stef Steyaert is socioloog. In september 2021 richtte hij WhoCares? op, een klein consultancybedrijf dat inzet op het realiseren van kwaliteitsvolle, laagdrempelige en geïntegreerde zorg in België. Voorheen was hij oprichter en zaakvoerder van Levuur cv, een bedrijf gespecialiseerd in stakeholdermanagement en participatie.  Hij is mede-auteur (samen met Filip Derynck) van De participatie omslag. Onze democratie in transitie en (samen met Jo Vandeurzen) Geïntegreerde zorg. Werken aan samenwerken. Hij is tevens voorzitter van Socius, het steunpunt voor sociaal-cultureel werk. 

Moderator Annabelle Van Nieuwenhuyse is presentatrice. Ze studeerde fotografie aan het Sint-Lucasinstituut in Brussel en werkte een tijdje als grafisch vormgever. Ze ging ook werken als tweetalige presentatrice op festivals en evenementen, zoals Couleur Café. Op televisie werkte ze voor TV Brussel, Ketnet, Canvas en op Radio 1. Ze was ook reporter voor VT4. In 2003 ging ze voor de radio werken bij FM Brussel. Op televisie presenteerde ze nu vooral op de regionale zenders. Daarnaast is ze een veel gevraagde moderator/presentator voor meertalige culturele en socioculturele evenementen en conferenties. Verder treedt ze op als zangeres.